Aleviler Aşure Yapar Mı ?

Kaan

New member
Aleviler Aşure Yapar Mı?

Alevilik, tarihsel ve kültürel olarak köklü bir inanç sistemine sahip olan bir dini inançtır. Türkiye'nin farklı bölgelerinde ve dünyanın çeşitli yerlerinde, Alevi toplumu kendi dini ve kültürel ritüellerini gerçekleştirirken birçok farklı gelenek ve uygulama şekliyle dikkat çeker. Bu gelenekler, zaman içinde değişiklik gösterse de bazı ritüeller ve bayramlar önemli bir yer tutar. Alevilerin aşure yapıp yapmadığı sorusu ise, Alevilikle ilgili merak edilen ve zaman zaman tartışma konusu olan bir meseledir. Bu yazıda, Alevilerin aşure yapma geleneği ve aşure kavramının Alevi inancındaki yeri üzerinde durulacaktır.

Aşure Nedir?

Aşure, İslam dünyasında, özellikle de Türk toplumlarında, Hicri takvime göre Muharrem ayının 10. günü yapılan ve içinde farklı malzemelerin bulunduğu tatlı bir yemektir. İslam’ın önemli olaylarına atıfta bulunarak yapılan aşure, çoğunlukla buğday, fasulye, nohut, üzüm, nar, fındık, ceviz gibi birçok farklı malzeme ile hazırlanır. Aşure, çok sayıda insanın birlikte tüketmesi için yapılan bir tatlıdır ve dayanışma, birliktelik ve paylaşma gibi değerlere de işaret eder. Ancak aşure, sadece bir tatlı olmanın ötesinde, hem dini hem de kültürel olarak derin bir anlam taşır.

Alevilikte Aşure Geleneği Var Mıdır?

Aleviler, İslam’ın farklı bir yorumu olan Alevi inancına sahiptir. Alevilik, diğer İslam mezheplerinden ve dini geleneklerden farklı olarak, İmam Ali’yi temel alır ve kendine özgü bir ibadet anlayışına sahiptir. Alevi toplumu, genellikle daha farklı bir yaklaşım sergileyen dini ritüellerle tanınır. Bu bağlamda, aşure geleneği de Alevi toplumu için farklı bir anlam taşıyabilir.

Alevi inancında, özellikle Muharrem ayı önemli bir yer tutar. Muharrem, İmam Ali'nin oğlu Hüseyin'in Kerbela’da şehit edilmesi olayının anıldığı bir aydır ve Aleviler de bu dönemde matem tutarlar. Bununla birlikte, Aleviler için Muharrem ayı, aynı zamanda bir arınma ve derin bir manevi düşünce dönemidir. Alevi toplumu, bu dönemde çeşitli ibadetlerini yerine getirirken, aşure de bazen yapılan bir gelenek halini alabilir.

Ancak, Alevilerde aşure yapma geleneği genellikle, Sünni İslam’daki gibi topluca aşure dağıtma ya da yapma geleneğinden farklıdır. Alevi inancında aşure, her ne kadar yaygın bir gelenek olmasa da, bazı Alevi topluluklarında Muharrem ayı boyunca oruç tutmanın ve bazı ibadetlerin yanında yapılabilir. Bu, kişinin tercihine ve yaşadığı bölgeye bağlı olarak değişen bir durumdur.

Alevi Toplumunda Aşure Hazırlamak Yaygın Mıdır?

Alevi toplumunun aşure hazırlayıp hazırlamaması, çok büyük ölçüde yaşadıkları coğrafi bölgeye ve yerel geleneklere bağlıdır. Türkiye'nin bazı bölgelerinde, özellikle de Sünni ve Alevi topluluklarının iç içe yaşadığı alanlarda, aşure yapma geleneği Aleviler arasında da görülebilir. Fakat, bu genellikle dini bir zorunluluk ya da toplumsal bir ritüel olarak değil, daha çok kültürel bir etkinlik olarak karşımıza çıkar. Aleviler arasında aşure, genellikle toplumsal birlikteliği simgeleyen, farklı tatların bir araya geldiği bir yiyecek olarak yapılabilir. Ancak, bazı Alevi topluluklarında bu geleneğin daha az yaygın olduğu da gözlemlenmiştir.

Alevi inancında ibadetler genellikle daha içsel bir boyut taşır ve bu sebeple topluca yapılan dini kutlamalar ve ritüeller yerine, bireysel manevi çalışmalar ön planda olabilir. Alevilerin aşureyi yapma tercihleri, bu içsel maneviyat anlayışına daha yakın olabilir. Yani, aşureyi bir topluluk etkinliği olarak değil, daha çok birer bireysel tatlı olarak ya da küçük topluluklar içinde hazırlamak mümkündür.

Aleviler Aşureyi Dini Bir Ritüel Olarak Kabul Eder Mi?

Alevi inancında aşure, diğer dini ritüellerle kıyaslandığında özel bir dini anlam taşımaz. Bununla birlikte, bazı Alevi toplulukları, özellikle Muharrem ayında aşure yapmayı, paylaşmayı ve bu tatlıyı birlikte tüketmeyi önemli bir toplumsal gelenek olarak kabul edebilirler. Ancak, bu durum tüm Alevi toplumu için geçerli değildir ve aşurenin Alevi inancındaki yeri, kişisel inançlara ve bağlı olunan yerel geleneğe göre değişiklik gösterebilir.

Alevilerin aşureyi dini bir ritüel olarak görmemeleri, bu geleneğin onlar için daha çok kültürel bir anlam taşıdığı anlamına gelir. Bazı Alevi aileleri, aşureyi yapmayı, toplumlarına ya da yakın çevrelerine bir çeşit misafirperverlik ve dayanışma örneği olarak değerlendirebilir. Bu, toplumsal dayanışmanın bir göstergesi olarak kabul edilebilir. Ancak, kesin bir şekilde tüm Alevilerin aşureyi dini bir ritüel olarak kabul ettiğini söylemek mümkün değildir.

Alevi ve Sünni Alevilikte Aşure Geleneği Arasındaki Farklar

Sünni İslam’daki aşure geleneği, hem dini hem de kültürel olarak güçlü bir yer tutar. Muharrem ayında yapılan aşure, bu gelenek çerçevesinde, tarihsel olarak İmam Hüseyin’in Kerbela’daki şehitliği anısına yapılır ve özellikle bu günün manevi anlamı ile bağdaştırılır. Sünni toplumlarda aşure yapmak, bir ibadet olarak kabul edilebilir ve bu geleneğe katılım yaygındır.

Alevi inancında ise aşure geleneği daha az yaygın ve daha az ritüelistik bir düzeyde tutulmaktadır. Alevilerde, aşureyi dini bir zorunluluk ya da ritüel olarak yapmak yerine, bu geleneği daha çok sosyal bir etkinlik olarak değerlendirmek daha yaygın bir görüştür. Alevilikte, aşure bir dua ya da ibadet için yapılmaz, bunun yerine toplumsal yardımlaşma ve paylaşıma yönelik bir etkinlik olarak kabul edilebilir.

Sonuç

Sonuç olarak, Aleviler aşure yapar mı sorusunun yanıtı, Alevi toplumunun farklı bireyleri ve yerel geleneklerine bağlı olarak değişkenlik gösterir. Alevilikte aşure, bir dini ritüel ya da zorunluluk olarak kabul edilmez, ancak bazı Alevi toplulukları için sosyal bir etkinlik olarak yer bulabilir. Bu bağlamda, Alevilerde aşure yapma geleneği, Sünni İslam’daki aşure geleneğinden farklılık gösterir ve daha çok bir toplumsal paylaşım anlayışına dayanır.